Κουρτσάτοφ, Ιγκόρ Βασίλιεβιτς

(Igor Vasilievich Kurchatov, Τσελιάμπινσκ 1902 – Μόσχα 1960). Ρώσος φυσικός, πενεπιστημιακός και ακαδημαϊκός. Μετά τις σπουδές του στο πανεπιστήμιο της Κριμαίας εργάστηκε ως βοηθός στο τμήμα της φυσικής του Πολυτεχνικού Ινστιτούτου του Αζερμπαϊτζάν στο Μπακού (1924-25) και αμέσως μετά στο Φυσικοτεχνικό Ινστιτούτο του Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη). Το 1943 ίδρυσε και διηύθυνε το ινστιτούτο που από το 1960 μετονομάστηκε Ινστιτούτο Ατομικής Ενέργειας Ι.Β. Κουρτσάτοφ και διετέλεσε μέλος του προεδρείου της Ακαδημίας Επιστημών της πρώην ΕΣΣΔ (1946-60). Στην αρχή της σταδιοδρομίας του ο Κ. πραγματοποίησε έρευνες σχετικά με τις ηλεκτρικές ιδιότητες του άλατος Ροσέλ –τρυγικό καλιονάτριο– που θεμελίωσαν την επιστήμη του σιδηροηλεκτρισμού. Από το 1933 επιδόθηκε στη μελέτη της πυρηνικής φυσικής και ανακάλυψε το φαινόμενο της διακλάδωσης των ατομικών αντιδράσεων (1934) και το φαινόμενο του πυρηνικού ισομερισμού των τεχνητά ραδιενεργών ισοτόπων (1935). Από το 1943 κατηύθυνε επιστημονικές εργασίες σχετικά με τα προβλήματα της ατομικής φυσικής και κατασκευάστηκαν, υπό τη διεύθυνσή του, το πρώτο κύκλοτρο στη Μόσχα (1944) και ο πρώτος ατομικός αντιδραστήρας στην Ευρώπη (1946). Ο Κ. είχε επιβλέψει την ανάπτυξη της πρώτης σοβιετικής ατομικής βόμβας (1949) και της πρώτης θερμοπυρηνικής βόμβας στον κόσμο (1953), καθώς και την κατασκευή του πρώτου βιομηχανικού ατομικού σταθμού ισχύος στον κόσμο (1954). Τιμήθηκε με το βραβείο Λένιν (1957), το κρατικό βραβείο της πρώην ΕΣΣΔ (1942, 1949, 1951 και 1954) καθώς και με πολλά παράσημα και μετάλλια.